Weidevogels zijn typisch Nederlands. Zo broedt circa 54 procent van de Europese gruttopopulatie in Nederland. Weidevogels zijn ook typisch Horst en Maten, in het bijzonder de wulp. De wulpendichtheid in ons werkgebied is uniek te noemen. Behalve de wulp en grutto zijn er diverse andere soorten te vinden, waarvan de kievit, tureluur en scholekster het meest bekend zijn.
Het Staphorsterveld
Binnen het werkgebied van ANV Horst en Maten ligt een bijzonder weidevogelgebied, het Staphorsterveld. Dit gebied is een van de belangrijkste bolwerken van de wulp in Nederland en zelfs West-Europa.
De wulp, een voormalige vogel van heide en moerassen, heeft vanaf de jaren ’70 de stap naar het agrarische cultuurlandschap gemaakt. Door schaalvergroting en intensivering heeft de soort het echter steeds moeilijker en lukt het nauwelijks om voldoende jongen groot te brengen. Bescherming is dan ook hard nodig als we deze soort, die niet voor niets in het logo van onze vereniging prijkt, willen behouden.
Weidevogelbescherming
Vanwege de hoge dichtheden stelt de provincie Overijssel financiele middelen beschikbaar om de weidevogels in het Staphorsterveld te beschermen. Zo kunnen agrariers hier een vergoeding krijgen door bijvoorbeeld het maaien uit te stellen of ruige stalmest uit te rijden. Ook is de laatste jaren hard gewerkt aan verbetering van de vrijwillige weidevogelbescherming. Dit laatste heeft geleid tot een sterke toename van het aantal beschermde nesten, zoals in de grafiek voor de wulp is weergegeven.
Hoewel de boeren in ons werkgebied over het algemeen erg begaan zijn met de weidevogels op hun land, ontbreekt het hun soms aan tijd of ervaring om de nesten zelf op te sporen. Ieder voorjaar gaan daarom vrijwilligers op pad om de boeren te helpen door nesten te markeren. Zo kunnen boeren de nesten eenvoudig sparen bij werkzaamheden op het land.
Behalve het beschermen van nesten is ook het beschermen van kuikens van belang. Dit gebeurt bijvoorbeeld door kuikens te verjagen uit percelen waar gemaaid wordt, meestal door kort voor het maaien stokken met wapperende vlaggen te plaatsen. In het Staphorsterveld is hier nog weinig ervaring mee opgedaan, maar in andere gebieden wordt dit al veelvuldig toegepast.
De komende jaren zal de weidevogelbescherming verder worden verbeterd. Zo zal een weidevogelkring worden opgericht, waarin boeren, vrijwilligers, de wildbeheerseenheid (WBE) en Staatsbosbeheer zullen plaatsnemen. De samenwerking moet leiden tot een betere bescherming, door bijvoorbeeld de predatie van legsels aan te pakken.