Aantallen weidevogels Veerslootslanden en Oldematen bleven in 2025 op peil

Van Martijn Bunskoek ontvingen we de rapportage Weidevogels van de Veerslootslanden en Olde Maten in 2025. De onderzochte gebieden betreffen het Weidevogelgebied Veerslootslanden-Olde Maten (386 ha) tussen Rouveen en Hasselt en het Groene Kruispunt (20 ha) aan het Meppelerdiep bij Zwartsluis. 

Ondanks het droge voorjaar zijn in 2025 de aantallen van de meeste weidevogels in de onderzochte gebieden redelijk op peil gebleven. Met name de eenden (Slobeend, Krakeend enZomertaling) bleven wat achter in vergelijking met eerdere jaren.

Het aantal territoria van Grutto lijkt te stabiliseren (op 55 territoria in 2025), wel leken er wat meer territoria aanwezig te zijn net buiten het reservaat, dus wellicht ligt het totale aantal territoria wel hoger. Wulp en Tureluur zijn al jaren redelijk stabiel. Wel was het territoriaal succes van Grutto, Wulp en Tureluur dit jaar een stuk beter dan in 2024. Hopelijk is dit komende jaren terug te zien in de aantallen.

Aanbevelingen

Aandachtspunt gedurende het seizoen blijft de aanwezigheid/vestiging van vossen in het gebied. Het is belangrijk onmiddellijk te acteren als ze zich vestigen om de verliezen te beperken.

Ook het waterpeil in het gebied en in de plasdrassen is een constant aandachtspunt, zeker tijdens een droog voorjaar zoals dit jaar. Met name de plasdrassen zijn dan essentieel als foerageergebied voor weidevogels, zeker als hier beweide percelen naast liggen.

De greppelplasdras in het Groene Kruispunt heeft dit jaar wederom niet gefunctioneerd helaas. Ook bleek het moeilijk om de greppelplasdras aan de Afschuttingsweg bevloeid te houden gedurende het seizoen omdat omliggende waterstanden snel onderuit zakten. Staatsbosbeheer heeft aangegeven hier voor volgend seizoen mee aan de slag te gaan zodat ze beter gaan functioneren.

 

Bunskoek, M. (2025). Weidevogels van de Veerslootslanden en de Olde Maten in 2025. Rapport 2025-07.
Bunskoek Natuurlijk, Witharen/ Agrarische Natuurvereniging Horst & Maten, Rouveen.

Samenwerking met Staatbosbeheer

ANV Horst en Maten en Staatsbosbeheer gaan met ingang van 1 januari 2026 een nieuwe samenwerkingsovereenkomst aan voor drie jaren.  De ANV krijgt ook de opdracht om de uitgifte van alle vrijkomende pachtpercelen in de Olde Maten & Veerslootslanden te organiseren. 

Opdracht onderhandse uitgifte van alle vrijkomende pachtpercelen

Alle pachtpercelen komen pachtvrij per 1 januari 2026. Dat komt doordat de pachtcontracten na zes jaar niet langer stilzwijgend kunnen worden verlengd, of doordat Staatsbosbeheer de stilzwijgende verlenging heeft gestuit.  Staatsbosbeheer heeft de ANV opdracht gegeven om de uitgifte van de pachtpercelen in de Olde Maten en Veerslootslanden opnieuw te organiseren. Hoewel de ANV dat de afgelopen jaren van samenwerking ook heeft gedaan, was dat niet vanzelfsprekend. Dat komt doordat het pachtbeleid van Staatsbosbeheer is veranderd door het zogenaamde Didam-arrest. In principe sluit Staatsbosbeheer niet onderhands opnieuw een pachtovereenkomst met gebruikers van wie het contract eindigt. Staatsbosbeheer biedt vrijkomende grond in principe openbaar aan.  Lees hierover meer op de webpagina van Staatsbosbeheer over het openbaar pachtproces.

Uitzondering

Dat de ANV de uitgifte van vrijkomende pachtpercelen onder haar leden mag organiseren is een uitzondering op het landelijke pachtbeleid van Staatsbosbeheer.
Dit is mogelijk omdat Staatsbosbeheer en ANV bij hun samenwerking voor de selectie van pachters voor vrijkomende pachtgrond een protocol hebben vastgesteld. Het voornemen tot onderhandse uitgifte zal Staatsbosbeheer bekend maken op haar website.

Protocol

Staatsbosbeheer en ANV hebben bij hun samenwerkingsovereenkomst een protocol vastgesteld voor een transparante uitgifte van vrijkomende pachtpercelen aan leden die belangstelling hebben om percelen natuurlijk grasland te pachten in natuurgebied Olde Maten & Veerslootslanden: het selectieprotocol bij vrijkomen van pachtgrond N12.02 en N13.01. Dit protocol is van toepassing als per 1 januari 2026 alle pachtgrond zal vrijkomen. Om in aanmerking te komen voor een aanbod van pachtgrond moeten belangstellenden zich hebben aangemeld voor een wachtlijst. Voor een positie op de wachtlijst moeten zij lid zijn van ANV Horst en Maten, eigenaar van een landbouwbedrijf in het werkgebied van ANV Horst en Maten, en de afgelopen vijf jaren geen ontzegging van de pacht hebben gehad.