Wijziging procedure verpachten grond Staatsbosbeheer
Pachters van Staatbosbeheer ontvingen rond 1 oktober jl. een brief van hun verpachter over een verandering in de wijze waarop zij (natuur)gronden gaan verpachten. Ook pachters van percelen in de Olde Maten en Veerslootlanden kregen de brief. Wat er niet in staat is of voor dit gebied het selectieprotocol uitgangspunt zal blijven voor de uitgifte van pachtgrond, zoals ANV Horst en Maten dat al jaren regelt in opdracht van Staatbosbeheer. Mocht u als pachter zich dat ook afvragen: weet dat we dit hebben voorgelegd aan Staatsbosbeheer. Het wachten is nog op definitief bericht.
Aanleiding
‘De Hoge Raad heeft in november 2021 in het Didam-arrest bepaald dat een overheidsorganisatie bij het aangaan van privaatrechtelijke overeenkomsten, alle (potentiële) gegadigden een gelijke kans moet bieden. Dit volgt uit het zogeheten gelijkheidsbeginsel. Staatsbosbeheer is als overheidsorganisatie verplicht dit gelijkheidsbeginsel na te leven. Staatsbosbeheer geeft aan bovendien zelf een transparant en uniform proces te willen hanteren voor de ingebruikgeving van (natuur)gronden’. Zo begint de brief.
Nieuwe procedure
In de brief legt Staatsbosbeheer uit dat ze ‘vanaf heden de gronden, waarvan de overeenkomsten eindigen en welke we weer in gebruik willen geven, openbaar in pacht aanbieden, waarbij alle belangstellenden de mogelijkheid krijgen om mee te dingen wanneer zij aan bepaalde door Staatsbosbeheer gestelde voorwaarden voldoen.’ Staatsbosbeheer geeft daarbij aan dat ze ‘in principe dus niet opnieuw onderhands een pachtovereenkomst met u afsluiten’.
Openbaar
Staatsbosbeheer zal vrijkomende percelen openbaar aanbieden op online platform www.pachtgrond.nu. Daarvoor zullen inschrijfvoorwaarden en selectiecriteria gelden. De inschrijver dient een bedrijfsmatig landbouwer te zijn.
Als belangrijke inschrijfvoorwaarde noemt Staatsbosbeheer in de brief het bezit van een pachtcertificaat. Dat is een nieuw begrip, maar als verklaring wordt erbij vermeld dat het gaat om het certificaat Natuurbeheer en Ondernemerschap, minimaal daarvan het onderdeel Inleiding beheer natuurgraslanden.
Voor het bepalen van de score van een inschrijving geldt een puntensystematiek. De hoogst scorende inschrijver wordt geautomatiseerd bepaald. Punten worden toegekend voor het bedrag van de bieding, maar ook voor goedgekeurde certificaten (zoals SKAL, PlanetProof, Beter Leven Keurmerk) en voor ervaring met natuurbeheer (SNL, ANLb). Ook de afstand van het bedrijf van de inschrijver tot de te verpachten percelen weegt mee, waarbij 15 km het maximum is om in te kunnen schrijven.
Onzekerheid
‘Voor pachters van wie de overeenkomst nog niet op korte termijn afloopt geldt dat ze in de toekomst met de nieuwe werkwijze te maken krijgen’, zo schrijft Staatsbosbeheer. Voor de meeste pachters van percelen in de Olde Maten is dat ‘pas’ vanaf 1 januari 2026. Per die datum moeten vrijwel alle 330 pachtpercelen in het gebied opnieuw in pacht worden uitgegeven. De nieuwe procedure zou dan veel meer onzekerheid geven dan het bestaande selectieprotocol.
‘Veel pachters werken al jaren samen met Staatbosbeheer, soms al decennia lang’, zo eindigt de brief. ‘U spant zich in voor de natuur in onze terreinen, u heeft kennis van de grond en veel praktijkervaring. We hopen dat u zult deelnemen aan het nieuwe proces van verpachting.’
Blijft voor de Olde Maten het selectieprotocol het uitgangspunt?
In opdracht van Staatsbosbeheer regelt ANV Horst en Maten al jaren de uitgifte van vrijgekomen pachtpercelen (N12.02 en N13.01) op basis van een selectieprotocol. Daarin is beschreven waaraan een belangstellende die zich heeft aangemeld voor de wachtlijst moet voldoen voor een positie op de wachtlijst en vervolgens hoe de selectie in zijn werk gaat met selectiecriteria. Het protocol maakt deel uit van de samenwerkingsovereenkomst tussen Staatsbosbeheer en ANV Horst en Maten over het beheer van de Olde Maten en Veerslootlanden.
De vraag is dus of we in De Olde Maten op basis van het selectieprotocol kunnen blijven werken. Met onze contactpersonen van Staatsbosbeheer stelden we vast dat het protocol op zichzelf lijkt te voldoen aan de regels voor openbaarheid en het gelijkheidsbeginsel. Voor uitgifte van tussentijds vrijkomende pachtpercelen per 1 januari 2024 is die vraag nu actueel. We zijn in afwachting van de uitslag van een juridische toetsing van Staatsbosbeheer. Tot die tijd zullen we wachten met het uitgeven van pachtgrond.
Links:
